İkinci deney şu şekilde:
Sözde gözleri görmeyen güneş gözlüklü, elinde bir piyango bileti ve piyango sonuçlarının açıklanmış olduğu gazete parçası olan bir adam iyi giyinimli, maddî anlamda fakir olmadığı düşünülen insanlara yaklaşıp: “Özür diliyorum. Yardımcı olur musunuz? Gözlerim görmüyor. Bunun için piyangodan ne kazanmışım bakamıyorum. Benim için kontrol eder misiniz?” şeklinde soruyor. Deney gereği piyangoya sözde 100.000$ çıkmış durumda. Bunu fark edenlerin ezici çoğunluğu piyango biletini cebine atıp cevap dahi vermeden hızlıca oradan uzaklaşıyor. Bir kısmı da piyangoya 100.000$ çıkmış olmasına rağmen “birşey çıkmamış, sizin yerinize çöpe atarım ben” diyerek oradan hızlıca uzaklaşıyor. Sadece çok küçük bir kısım doğruyu söylüyor ve piyangoyu adama geri veriyor. Deneyin ikinci aşamasında bu defa maddeten fakir olduğu düşünülen kişilere yaklaşarak (bunlardan bazıları da homelesslar) aynı şey onlardan da isteniyor. Ne enteresandır, bu insanların neredeyse tamamı sanki piyango kendilerine çıkmışcasına sevinç çığlıkları atarak “sana 100.000$ çıkmış dostum!” diyerek piyangoyu geri veriyor..
(Elbetteki piyango kumardır ve dinimizce de kesin olarak haramdır. Amacımız piyangoya teşvik olarak lütfen algılanmasın.)
Bu deneyleri Türkiye’de yapsalardı sonuç ne olurdu? Yorumu sizlere bırakıyoruz..
Ama ABD’deki deneyi yapan sosyal deneycilerin raporu şöyle:
“İnsanlar genel itibar ile maddeten zenginleştikçe ruhen fakirleşiyor. Zenginleştikçe bencilleşiyor.”
“İnsanlar genel itibar ile maddeten fakirleştikçe ruhen zenginleşiyor. Fakirleştikçe erdemlilik artıyor.”