Tarih/Saat: 13 Aralık 2014 Cumartesi, 10:33:49
Dizilerdeki İslam hangi İslam
Evimizin içerisine gizlice giren ve adeta ailemizin bir bireyi gibi her şeyimizi onlara göre planladığımız ‘gizli misafirlerimiz’ var. Bunlar kimdir diye sormayın boşuna çünkü hepimizin evinde mevcut olan bir aletten bahsediyorum.
Dünyayı tek düğmeyle evimize getiren televizyondan. Onlar evimizin oturma planından masamızın/ soframızı kuruluş biçimine kadar yön veren ‘gizli misafirlerimiz’. Bu ‘gizli misafirlerimizi’ her gün sabah eve alıp akşam yatana kadar gözlerimizi ayırmadan bazen ağlamaklı bazen de gülerek izliyoruz. Böyle bir girizgâhtan sonra size Urfa’nın Halfeti ve Birecik ilçesinden Antep’e uzanan bir hikâye yumağını konu alan Fox TV’de yayınlanan Karagül adlı diziden bahsetmek istiyorum. Karagül dizisi hikâyesi ve seçilen mekânlarıyla oldukça dikkat çeken bir dizi. Tabi Türkiye’nin vazgeçilmez doğu dizilerindeki töre, cinayet, hukuksuzluk, entrika, çok eşlilik gibi reyting alan konularını bu dizinin senaristi de es geçmemiş. Evet, bu konuların işlenmesinin amacı reyting olsa da bu olay örgüsünün insanların hafızasında doğu ile ilgili küçümsenmeyecek bir ön yargıya neden olduğu da yadsınamaz bir gerçek.
Dizide geçen hikâyeler oldukça abartılı. Kendal karakterinin çok eşliliği, kumaların sessizliği ve çocukların masum aşkı dizinin ana temaları olmuş durumda. Dizide göze batırırcasına doğu- batı kültür çatışmasının yanı sıra iki liselinin Baran ve Ayşe’nin aşkının ‘rol model’ olarak öne sürülmesi ise oldukça ilginç.
Namaz sahnesi
Bu bilgilerden sonra asıl meseleye geçelim. Karagül dizisinde kullanılan elbiseler yörenin giyimiyle yakından uzaktan alakası yok. Yöreyi gezenler, görenler, yaşayanlar bilir. En basitinden Karagül’deki başörtüsü takma biçimi Güneydoğu’ya değil daha çok Suriye’ye özgü… Bu başörtüsü skandalını bir kenara bırakarak Özlem karakterini canlandıran Hilal Altınbilek’in namaz sahnesine değinmek istiyorum. Özlem karakterinin öyle bir namaz sahnesi var ki İslam diniyle yakından uzaktan alakası yok. Dizinin senaryosu gereği Özlem’in infaz emri verilir. Özlem’in celladı son duasını etmesi için namaz kılmasına müsaade eder. Özlem ise eteği dizlerinin üstüne kadar açık (ki yöresel kıyafetlerle alakası bile yok) saçının neredeyse yarısı açık bir şekilde namaz kılıyor.
Başı açık Kur’an okunuyor
Dizideki skandallar aslında bununla da sınırlı değil. Ünlü oyuncu Şerif Sezer’in canlandırdığı Kadriye ana karakterinin de tuhaf sahneleri var. Kadriye ana sözde ailesini bir arada toplayan namusa önem veren bir karakter. Bu karakter oldukça dindar bir duruş sergilediği ise dizinin ana temalarından biri. Fakat Kadriye ananın öyle bir sahnesi var ki akıllara zarar. Kadriye ana rol gereği ölmüş oğlu Murat için Kur’an okuyor. Fakat Kur’an’ı Kerim’i eteği dizlerinin üzerine kadar açık, bacakları görünür vaziyette ve saçının yarısı açık bir şekilde okuması ise dikkatimi celp eden önemli ikinci nokta.
Hangi dini anlatıyor?
Bu sahneleri izleyince acaba hangi dine, hangi kültüre göre namaz kılıp Kur’an okuyorlar? diye kendime soramadan edemedim. Ve bunların üzerinden kısa bir zaman sonra İstanbul Şehir Üniversitesi’nde ‘Diziler ve Toplum ilişkisi’ konulu bir panele katıldım. Panelde diziler üzerine araştırma yapan sosyologlar Nükhet Sirman ve Zeynep Feyza Akınerdem , Kurtlar Vadisi Pusu Yönetmeni Onur Tan ve Doksanlar dizisi oyuncusu Atılay Uluışık yer alıyordu. Onlarla sohbet ederken bu tespitlerimi onlara da anlatarak dizi ekibi İslam dini bilmiyorsa bu tür inançları konu alan sahnelerin İlahiyatçılara sorulması gerektiğini dile getirdim. Yönetmen Onur Tan ve Atılay Uluışık ise benim İlahiyatçı danışman önerime ‘bu oldukça maliyetli bir iş’ dediler. Bende espriyle karışık ‘isterseniz bu sahneleri çekmeden önce babaannenize ya da yan komşunuza sorun size başı açık Kur’an okunmayacağını, mini etekle de namaz kılınmayacağını anlatırlar’ dedim. Bu karşılıklı atışmamızın sonucunda dini değerlerin reytinge alet etmekten imtina etmeyen bir sektörle karşı karşıya kaldığımızı da öğrenmiş oldum geçte olsa… Aslında bunlar bilmezlikten değil, kasten yapılan işler olduğunu da hafızamın bir kenarına not ettim. Bence sizlerde dizi izlerken not edin.(Mustafa Kılıç)